Op vrijdag 29 november druppelen tegen 11.45 uur zo’n 20 vrijwilligers rond het Schotel-gebeuren in café Schuttershof te Esbeek binnen voor het jaarlijkse vrijwilligersuitstapje. Deze keer heeft het bestuur van de Vrienden van Andreas Schotel gekozen om de voormalige Locomotiefhal, nu bekend als LocHal, te bezoeken met een rondleiding. Eerdere jaren hebben wij een museum bezocht zoals het Jakob Smitsmuseum te Mol, het Museum Klok en Peel te Asten of een tentoonstelling zoals vorig jaar de expositie Zandgrond in De Warande te Turnhout.
Met vier auto’s rijden wij naar de Tilburgse Spoorzone, waar in de ruim opgezette parkeergarage Zwijsen wordt geparkeerd. Na een korte wandeling betreden we de immense en indrukwekkende ruimte van de LocHal, waar we aan een lange tafel in de zon de lunch met uiensoep, broodjes en fruitsap gebruiken. Er is voldoende tijd voor uitgetrokken, zodat onderlinge gesprekken de tijd opvullen, voordat we aan de rondleiding kunnen beginnen.
Voor de rondleiding worden we in twee groepen verdeeld en de gidsen blijken oud- bibliotheekmedewerkers die deze op vrijwillige basis verzorgen. Op de trappen van de Kennismakerij worden we bijgespijkerd over de geschiedenis van de Locomotiefhal, die in 1932 is gebouwd voor de Hoofdwerkplaats van de NS als reparatiewerkplaats. Het hoge gebouw is uit staal en glas opgetrokken met veel lichttoetreding. Na de aanwijzing van meerdere panden aan de Spoorzone tot gemeentelijk monument is de renovatie ter hand genomen. Van 2017 tot 2019 is de LocHal verbouwd tot een kunst- en cultuurcentrum met als hoofdgebruiker de Bibliotheek Midden-Brabant tezamen met Kunstloc Brabant, Brabant C en Seats2Meet. Een nieuwe centrale trap verbindt de twee verdiepingen met allerlei ruimten rondom.
De StemmingsMakerij kunnen we niet in, omdat die juist door een groep benut wordt. Wel betreden we het Woordlab, waar taalliefhebbers elkaar in een boekenomgeving tot het plafond toe elkaar kunnen ontmoeten om het over geschreven en gesproken taal te hebben. We betreden op de bovenste verdieping het Stadsbalkon, waar exposities plaatsvinden en waar je een aantrekkelijk uitzicht over het station en het stadscentrum kan krijgen.
Overal verspreid staan bijna onopvallend boekenkasten, opvallender zijn de werkplekken en cabines, waar vooral studenten met laptop zitten te studeren of te lezen. De Glazen zaal, die vroeger in de Beurs van Berlage stond, kunnen we van boven bekijken. Er wordt op de hoog afhangende textielgordijnen gewezen vervaardigd bij het TextielLab van het TextielMuseum Tilburg, die bepaalde ruimten van het geheel kunnen afscheiden.
Een rij klokken wijzen op het Tijdlab, waar in samenspraak met het Stadsmuseum Tilburg de Tilburgse geschiedenis alle aandacht krijgt via foto’s, interviews, podcasts, lezingen en workshops om de achtergronden van de stad te vertellen, waarom Tilburg is geworden tot de stad die het vandaag is. Ook bezoeken wij de kinderhoek, waar veel voor kinderen tot 12 jaar te doen is. We bezoeken het DigiLab met 3D printen en FutureLab dat de Tilburgse toekomst probeert te verkennen. Met het GameLab sluiten wij af, waar de begeleider vertelt, wat voor spellen er wel en niet door de jeugd gespeeld kunnen worden. Dat de LocHal architectonisch en qua opzet gewaardeerd wordt blijkt uit de goed gevulde vitrine met vele ‘awards’.
Deze hal, waar eens de zware locomotieven gereviseerd werden, is nu verbouwd tot een levendige ontmoetingsplek waar door uiteenlopende groepen geleerd en gestudeerd, gecreëerd, geëxposeerd en ondernomen of onderzocht kan worden. Een goede keuze om hierover geïnformeerd te worden door ter zake kundige gidsen.
We rijden terug naar Esbeek om bij de Schuttershof onder het genot van een drankje over de opgedane indrukken na te praten. Voorzitter Piet Verhoeven bedankt namens het bestuur van de vrienden in zijn woordje alle vrijwilligers voor hun inzet en geeft enkelen de gelegenheid om hun Schotel-ervaringen te vertellen. Een aangename en leerrijke vrijwilligersuitstap kan aan de reeks toegevoegd worden.
Peter Thoben, conservator