Tentoonstelling: Aad de Haas (1920-1972). Linosneden

Van 12 oktober 2019 t/m 7 januari 2020 richt het Andreas Schotel Museum te Esbeek de schijnwerper op de linosneden van Aad de Haas en wel op de serie passieprenten in de museumverzameling. 

Aad (Adrianus Johannes) de Haas is als oudste van vijf kinderen op 30 december 1920 in Rotterdam geboren in het goed katholieke gezin van gemeenteambtenaar Johannes Adrianus de Haas en Antonia Hendrika Kleisterlee. Na de Mulo mag hij vanwege zijn tekentalent naar de Rotterdamse academie, waar graficus Antoon Derkzen van Angeren zijn docent is. Op een tentoonstelling in 1943 wordt zijn werk als ‘ontaard’ in beslag genomen en wordt hij zelf gevangen gezet, mede omdat hij geen lid van de Kultuurkamer is. In maart 1944 komt hij vrij en trouwt met academieleerlinge Nel Koekman. Ze duiken in Zuid-Limburg onder, maar na de bevrijding in september blijven ze er wonen, eerst in Ingber bij Gulpen, later op kasteel Neubourg en vanaf 1952 op kasteel Strijthagen. Via pater-kunstenaar Gerard Mathot krijgt hij opdracht van pastoor Jacques Mullenders voor muurschilderingen en een kruisweg voor de St. Cunibertuskerk te Walhlwiller. De onconventionele kruisweg met vage, schimmige figuren in gelige kleuren roept weerstand op, zodat die op last van bisschop en Vaticaan uit de kerk verwijderd moet worden, wat veel landelijke publiciteit oplevert. Het draagt er wel toe bij dat de moderne kunst in Nederland kan doorbreken. Ver na de dood van de kunstenaar wordt de kruisweg in 1981 weer in de kerk teruggeplaatst en in 1996 gerehabiliteerd. 

In zijn figuratief-expressionistische werk verzet De Haas zich tegen de kerk, de oorlog en vaak spelen seksualiteit en erotiek een grote rol. Op 21 maart 1972 overlijdt hij verbitterd aan een hersenbloeding. 

De geëxposeerde prenten op Japans papier komen uit de map Veertig Passieprenten, die in 1968 is uitgegeven met een inleiding van Ko Sarneel in een oplage van 200 exemplaren door uitgeverij W.A. Palm in Den Haag. Ze gaan terug op de serie linosneden van Aad de Haas uit 1961, die toen in een oplage van drie exemplaren is verschenen. De map in de museumcollectie heeft nummer 58 en moet blijkens signatuur afkomstig zijn van Hein en Amy Kreutzkamp-Schotel – een nicht van Andreas Schotel – uit Heerlen. 

De kruisweg die in wezen staat als metafoor voor menselijk lijden, heeft Aad de Haas met zijn oorlogservaringen op eigenzinnige en aangrijpende wijze naar de eigen tijd vertaald. Daarom past het om een groot deel van deze serie bij de 75-jarige bevrijdingsherdenking van de Tweede Wereldoorlog te exposeren.               

Andreas Schotel Museum Esbeek (dagelijks open van 11.00 tot 16.00 uur, behalve maandag)

in Café Schuttershof

Dorpsstraat 2

5085 EG  Esbeek