Het Andreas Schotel Museum heeft naast het oeuvre van Schotel nogal wat werk van zijn vriend, de etser Johannes Proost (1882-1942) in de collectie. Na zijn huwelijk met de joodse Charlotte Sjouerman op 15 november 1905 gaan Proost en zijn echtgenote in Bladel wonen en ze verhuizen in maart 1906 naar de Bloemenhoef of Bloemhoeve in Nederwetten bij Nuenen, waar ze tot februari 1911 woonruimte huren. Vanwege de band met Nuenen heeft Heemkundekring De Drijehornick aan de conservator gevraagd een artikel over deze onbekende en vergeten kunstenaar te schrijven. Onlangs is in het cultuurhistorisch tijdschrift Drijehornickelsvan de kring – het nummer van april 2019 – een uitvoerig artikel met vele illustraties over Johannes Proost verschenen. Daarin is de laatste stand van het onderzoek naar de kunstenaar verwerkt.
Tijdens de voorbereiding heeft het bestuur van de heemkundekring gevraagd, of het niet mogelijk zou zijn uit de museumcollectie etsen van Johannes Proost uit de Nederwettense periode en portretten van Proost door Andreas Schotel in het Heemhuis – een voormalig koetshuis – aan de Papenvoort te exposeren. Zo hebben wij een kleine tentoonstelling ingericht met 11 etsen van Proost, een geschilderd Zelfportret uit 1915 en enkele portrettekeningen door Schotel, waarop hij zijn portretets van Proost uit 1938 heeft gebaseerd, die eveneens is geëxposeerd. Verder zijn in een vitrine uitgestald een reproductie van een getekend portret van Proost door Sjoerd de Roos uit 1908 en het ingelijste portret van Proost met prikkeldraad dat altijd op het atelier van Schotel heeft gehangen, als ook catalogi en boeken die vooral met zijn communistisch verleden te maken hebben. Een kleine presentatie, die nog tot medio juni te zien zal zijn.
Om het beeld van de figuur Johannes Proost in Nuenen te completeren heeft de conservator op 2 mei jl. ’s avonds een lezing over Proost als etser, communist en politiek activist verzorgd in de hal van basisschool De Dassenburcht aan de Jacob Catsstraat. Een deputatie uit Esbeek was aanwezig en heeft na afloop onder het genot van een drankje de expositie in het Heemhuis bekeken.
De weekbladen De Nuenense Kranten Rond de Lindehebben aan tijdschriftartikel, tentoonstelling en lezing apart aandacht besteed. Daarmee is niet alleen de kunstenaar Johannes Proost met zijn veelbewogen leven dat in het concentratiekamp Sachsenhausen eindigde, uit de vergetelheid gehaald, maar ook zijn het Andreas Schotel Museum, de Andreas Schotel Wandelroute en het dorp Esbeek daarmee breder op de kaart gezet. In ieder geval heeft de Nuenense heemkundekring het plan opgevat om in het najaar naar Esbeek af te reizen om alles met eigen ogen te komen aanschouwen.
Peter Thoben, conservator
