Het bestuur van de Stichting Vrienden van Andreas Schotel nodigt U als lid, vrijwilliger of belangstellende uit voor de jaarlijkse Culturele Avond op vrijdag 15 maart 2019 om 20.00 uur in de zaal van café Schuttershof in Esbeek.

Het bestuur zal u kort informeren over de activiteiten van het afgelopen jaar.

Michiel Brink, Rotterdams graficus en oud-stagiair van Andreas Schotel zal dit jaar onze gastspreker zijn.

Daarna zorgen Arjan en Sjef (van Hoof), ofwel “De lui uit Lunetten” voor een muzikaal intermezzo. 

Het zal dit jaar weer een interessante en gezellige avond worden.

Indien u in het bezit bent van een geleende ets, dient u deze ets(en) vrijdag 15 maart 2019 tussen 17.00 en 18.00 uur in te leveren bij café Schuttershof in Esbeek.

Diegenen die verhinderd zijn, kunnen hun ets ook, na telefonische afspraak, vooraf inleveren bij Piet Verhoeven, Groenstraat 2 Esbeek (06-52377138).

Woont u buiten de gemeente Hilvarenbeek en bent u van plan naar deze avond te komen, dan kunt u de geleende ets ‘s avonds meebrengen.

Wij verzoeken u dan om half 8 aanwezig te zijn en dit vooraf via de mail of telefonisch aan ons te laten weten.

Het bestuur vraagt de leners ervoor te zorgen dat hun ets op deze avond aanwezig is.

Tijdens de avond heeft u de gelegenheid weer een nieuwe ets uit te kiezen die u na afloop mee naar huis kunt nemen.

De volgende dag, zaterdag 16 maart 2019, is er tussen 11.00 en 12.00 uur alsnog gelegenheid om een ets op te halen.

Indien u nog geen “Vriend” bent, heeft u deze avond de mogelijkheid om u aan te melden als “Vriend” van Andreas Schotel.

De kosten van een lidmaatschap zijn  € 5,00 per jaar, indien u ook een ets wilt lenen zijn de totaalkosten € 20,00 per jaar.

We benadrukken dat u geen lid hoeft te zijn of te worden om deze avond bij te wonen.

Voor vragen over de uitleen kunt u contact opnemen met

De Stichting Vrienden van Andreas Schotel 06-23154233 of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Het bestuur hoopt op uw aanwezigheid

Het jaar 2017 was met het winnen van de Brabantse Stijlprijs (zowel jury- als publieksprijs) op 18 mei een geweldige opsteker. Daar kwam in oktober de bekendmaking bij, dat de tweejaarlijkse Cultuurprijs van de gemeente Hilvarenbeek, de Jan Naaijkensring, door de jury aan de Stichting Vrienden van Andreas Schotel was toegekend. Op 21 januari 2018 vond in de goed gevulde zaal van het Cultureel Centrum Elckerlyc de officiële uitreiking plaats met een onderhoudend programma van toespraken, muziek en toneel. De Andreas Schotel Kunst- en Wandelroute werd genomineerd voor de Wandelgemeente van het jaar 2018, maar moest het tegen de gemeente Bronckhorst afleggen.

De aandacht voor de kunst- en wandelroute kreeg wel een extra dimensie door het werkbezoek van koning Willem Alexander aan Hilvarenbeek op 6 juni. Het in de aanbouw zijnde ‘bouwwerk’ De Melkfabriek werd bezocht en hij liet zich door ontwerper Hannes Verhoeven informeren. Een gebeurtenis, die vanwege de publiciteitsgolf rondom het bezoek veel nieuwsgierige bezoekers naar de kunst- en wandelroute en het museum bracht. Ondanks de lange, warme zomer vorderde de bouw van de kolossale houten koe met duizenden plankjes op een ijzeren frame voorspoedig, zodat De Melkfabriek op 16 september tijdens een nieuwe editie van het festival Park & Schotel onthuld kon worden. Het prachtige weer zorgde ervoor dat het een geslaagd festijn werd. Als nieuw initiatief op de wandelroute werd dit jaar een beeldentuin ingericht bij het beeld De Houthakker van Andreas Schotel gedurende de maanden juni t/m september met beelden van de Rotterdamse kunstenaars Olaf Mooij en Onno Poiesz. Daarnaast werd een werkgroep in het leven geroepen om plannen voor het project ‘Artist in residence’ uit te werken.

De jaarlijkse Culturele avond vond op 23 februari in café Schuttershof plaats. Na een terugblik op 2017 door het bestuur belichtte Jan van Helvoirt van de plaatselijke heemkundewerkgroep heden en verleden van de omgeving van het ven ‘De Broekeling’, waar een historische bijenschans door de vrijwilligersgroep De Bonte Spechten van Landgoed De Utrecht in 2017 was gebouwd. Imker Jos Römgens uit Esbeek wist veel wetenswaardigheden over de bijenhouderij te vertellen. Voor de aanwezigen was het een leerzame avond, die traditioneel besloten werd met het ruilen van de Schotel-etsen.

Om het museum voor het publiek aantrekkelijk te houden werden er dit jaar wederom vier wisseltentoonstellingen gehouden. Na het aflopen van de expositie Etsen van Jakob Smits (1855-1928) op 14 januari werd gestart met de tentoonstelling Magdaleen Rademaker. Een keuze uit de etsen (1924-2010), die van 20 januari t/m 15 april liep. Op de persoon Magdaleen Rademaker werd door Joke Rademaker-van den Broek die haar in haar laatste levensjaren had begeleid in een rondetafelgesprek op 2 maart teruggekeken. Hierna volgde de expositie Etsen van Andreas Schotel (1896-1984). Vrouw, moeder en kind (van 21 april t/m 24 juni 2018), die een uitwerking was van hetzelfde thema in het Museum De Dorpsdokter het jaar daarvoor tijdens het landelijk museumweekend. Op de expositie hierna werden zoals in 2015/2016 nogmaals tekeningen als ontwerp of voorstudie en etsen met eenzelfde thema naast elkaar geplaatst, vandaar de titel Andreas Schotel (1896-1984). Van schets naar ets 2 (van 30 juni t/m 7 oktober 2018). Dankzij een particuliere verzamelaar was het mogelijk om werk van een vooraanstaande Nederlandse graficus te tonen onder de titel Grafiek van Pieter Dupont (1870-1911). Tijdens de expositie (van 13 oktober 2018 t/m 10 januari 2019) verzorgde de conservator in het museum op zondag 11 november een lezing, waarin het belang van Pieter Dupont voor de Nederlandse grafiek werd toegelicht.

Door aankoop en schenking kon de museumverzameling uitgebreid worden met 11 etsen van Andreas Schotel en een reeks etsen van Rotterdamse grafici, te weten Gerard Bellaart, Jan Bezemer, Jo Brans, Antoon Derkzen van Angeren, Wout van Heusden, Joost Minnigh, Johan van Reede, Ellen Rouppe van der Voort, Wim Strörmann en Ed van Zanden. Van Herman Schotel werd de map Oorlog’s jammers aangekocht die door Bieshaar & Zoon Rotterdam in 1919 was uitgegeven.

Met de inventarisatie van de collectie werd voortgang geboekt, maar door de vele andere activiteiten toch minder voortvarend dan gedacht. Naar aanleiding van de exlibris-presentatie verscheen in ’t Kleppermenneke van mei het artikel Zoektocht achter een exlibris van Andreas Schotel over het exlibris, dat Schotel kort voor de oorlog voor de in Esbeek werkende onderwijzeres G. Beekmeijer vervaardigde. Voor uiteenlopende vragen op kunst- en grafiekgebied wist men meer dan eens de conservator te vinden. V

oor bestuur en vrijwilligers werd op zaterdag 27 oktober een uitstap gepland als dank-je-wel. Het bracht een groep van 20 personen naar Turnhout, naar het Nationaal Museum van de Speelkaart. Onder leiding van een deskundige gids werd een toer door het museum gemaakt. Na de lunch reed men terug naar Esbeek en werden de vorderingen van de inventarisatie van de collectie uit de doeken gedaan onder het genot van een drankje ter afsluiting.

In de pers zoals Brabants Dagblad, Brabants Landschap, De Hilverbode, ’t Kleppermenneke, De Recreant, Brabants Kempenmagazine, Fietsen Moet Kunnen, Wandelkrant Te Voet of Omroep Brabant werd aandacht aan museum en wandelroute besteed. Het aantal wandelaars dat zelfstandig de route loopt is enorm toegenomen, maar er zijn ook tientallen groepen voor begeleide uitleg ontvangen o.a. Schilderclub De Rietpen uit Bergeijk en de afdeling Eindhoven van de Orde van den Prince. Daarnaast hebben bestuursleden en vrijwilligers meegewerkt aan activiteiten in het programma van Camping de Spaendershorst, De Zomerschool, verschillende K.B.O.-verenigingen en NL Doet. Eveneens werden vrijwilligers ingezet om museum en wandelroute te promoten bij diverse zomer- en wintermarkten.

Met gepaste trots mogen wij vaststellen, dat het publiek niet alleen uit de regio, maar van steeds verder weg komt. Het gebeuren rondom het Andreas Schotel Museum en de Andreas Schotel Kunst- en Wandelroute heeft zich tot een levensvatbaar initiatief ontwikkeld met potentie voor de toekomst.

Peter Thoben, conservator

Met de honderdste verjaardag van Jan Naaijkens in zicht organiseert het Andreas Schotel Museum Esbeek – dankzij de hulp van de familie – een tentoonstelling met een keuze uit zijn beeldend oeuvre: grafisch werk en tekeningen. De expositie wordt op zondag 13 januari a.s. om 14.00 uurgeopend, waarvoor eenieder uitgenodigd is, en loopt tot en met 28 februari 2019.

Op 10 februari 2019 hoopt Jan Naaijkens eeuwling te worden. Als duizendpoot is Jan Naaijkens op vele terreinen bekend van onderwijzer tot radiopresentator, van schrijver tot verteller, van organisator van de Groot-Kempische Cultuurdagen tot toneelschrijver en regisseur. Voor velen is Jan een Brabander pur sang, of liever het prototype van de bourgondische Brabander, mede door de boeken Leer mij ze kennen … de Brabanders(1967) en Noord-Brabant in Grootvaders tijd 1870-1914(1978).

Zijn grote affiniteit met de beeldende kunsten is misschien minder gekend. Met veel kunstenaars zoals Rien van de Brink, Frans en Kees Mandos, Wim van de Plas, Henk Potters, Jan Willemen, Dirk Baksteen maar ook Andreas Schotel heeft hij contacten onderhouden. Meer dan eens opent of leidt hij tentoonstellingen in en voor diverse catalogi heeft hij teksten geschreven. Maar ook zelf is hij beeldend actief en misschien is er wel een beeldend kunstenaar aan hem verloren gegaan. Al op de lagere school tekent hij graag evenals zijn klasgenoot en vriend Janus Kluijtmans. Vader Jac. Naaijkens is timmerman, koster, organist, kaarsenmaker, gemeenteontvanger, maar ook drukker en uitgever van De Hilverbode. Zo komt hij thuis in aanraking met de ambachtelijke kant van het grafische vak en met de geur van drukinkt en bedrukt papier. Op de Bisschoppelijke Kweekschool in ’s-Hertogenbosch toont hij aanleg en snijdt er zijn eerste linosnede. In 1938 behaalt hij zijn diploma voor onderwijzer. In 1939 wordt hij als militair gemobiliseerd en komt o.a. in Roosendaal terecht, waar hij aanwijzingen krijgt van Gerrit de Morée (1909-1981), de latere docent aan de Academie St. Joost te Breda. Na de capitulatie keert hij naar Hilvarenbeek terug, waar hij thuis in de drukkerij aan De Hilverbodewerkt en in het verzet actief is met o.a. vriend Eugène van der Heijden. Aan de Tilburgse academie onder Henri Sicking volgt hij de opleiding voor de akte L.O. Tekenen, welke hij in 1941 behaalt. Vanwege zijn verzetsactiviteiten duikt hij onder in Amsterdam, op de zolder van De Wildeman bij kunstenaar Jan Tebben (1909-1978). In die periode tekent hij Amsterdamse stadsgezichten, vervaardigt prenten en exlibris in lino- en houtsneden en een reeks rijmprenten uitgegeven door zijn Sous-Marin Presse (Onderduik Pers). Terug in Hilvarenbeek verschuift zijn aandacht meer en meer naar schrijven, redigeren, toneelspelen en organiseren o.a. van de Groot-Kempische Cultuurdagen. Bij huwelijk en geboorte, ter illustratie van een verhaal of affiche van een voorstelling zorgt hij nog geregeld voor een passend beeld. Ook kalligrafeert hij oorkonden. Later is hij ‘vakantieschilder’ die vaardig reisschetsen van geziene landschappen, stads- en dorpsgezichten tekent. Jan Naaijkens is een ongrijpbare, culturele duizendpoot, misschien wel alleskunner of homo universalis, maar bij alles een levenskunstenaar.

Zijn  naam is verbonden aan de Jan Naaijkensprijs die door Het Noordbrabants Genootschap in 1982 is ingesteld en werd uitgereikt aan een persoon of instelling die voor het culturele leven in Noord-Brabant van belang was, terwijl de gemeente Hilvarenbeek op initiatief van Toneelgroep Maet hout Staet in 1997 de Jan Naaijkensring als culturele prijs tweejaarlijks toekent. Al bij leven heeft Jan Naaijkens een biografie Jan Naaijkens. Een leven in Brabant(2005) gekregen van de hand van journalist Theo Schouw. 

Peter Thoben, conservator 

Andreas Schotel Museum Esbeek (dagelijks open van 11.00 tot 16.00 uur, behalve maandag)

in Café Schuttershof

Dorpsstraat 2

5085 EG  Esbeek